Verkiezingskoorts en de feiten
Wie afgelopen woensdag de Facebook-app opende, kreeg een verrassende mededeling te zien: “Vandaag zijn de verkiezingen.” Dat was een gênante blunder, want de verkiezingen zijn toch echt pas een week later, op 22 november. De factcheckmarathon dendert dus nog een paar dagen door.
Afgelopen maandag ging de factcheckmarathon echt van start. In het gebouw van KRO-NCRV in Hilversum verzamelen zich elke dag journalisten van AD, Pointer en Nieuwscheckers om beweringen van politici te checken. Die zijn er genoeg, want er zijn om de haverklap verkiezingsdebatten op tv. Hieronder zie je een videoimpressie van de eerste dag.
Voor het eerst worden ook enkele factchecks op televisie uitgezonden. Heb je ze gemist? Je kan ze hier terugkijken. Check dan ook meteen de uitzending van Pointer over de factcheckmarathon.
Nep-Timmermans
Misschien heb je hem wel op sociale media voorbij zien komen: de foto van GroenLinks-PvdA-lijsttrekker Frans Timmermans in een vliegtuig, met voor zich een tafel vol hapjes en drankjes. Wellicht zag je meteen dat het een nepfoto was, omdat de belichting zo onnatuurlijk is. Maar als je je afvraagt hoe je nu eigenlijk kan zien dat dit een nepfoto is, lees dan onze uitleg. Want er zijn heel wat gekke details te zien op de afbeelding. Zo heeft Timmermans bijvoorbeeld zes vingers aan zijn rechterhand.
Veel toeslagen
Je zou denken dat toeslagen, zoals huurtoeslag en zorgtoeslag, bedoeld zijn om mensen die het nodig hebben, financieel te ondersteunen. Maar hoe kan het dan dat liefst tweederde van de Nederlanders afhankelijk is van toeslagen? Of klopt het niet wat VVD-lijstrekker Dilan Yesilgöz zei tijdens een verkiezingsdebat van RTL? Toch wel, want van de 8,3 miljoen huishoudens in Nederland, krijgen 5,9 miljoen huishoudens minimaal één toeslag. Dat is dus inderdaad ruim een derde. Maar niet al die huishoudens zijn er echt van afhankelijk, want ook mensen met een hoger inkomen komen soms in aanmerking voor een toeslag, zoals het Kindgebonden Budget. Hoe dat zit lees je in onze factcheck.
Veel eengezinswoningen
In het D66-verkiezingsprogramma kwamen we een bewering tegen die ons de wenkbrauwen deed fronsen: “De huidige woningvoorraad bestaat voor ruim 64 procent uit eengezinswoningen, terwijl maar 27 procent van de huishoudens bestaat uit gezinnen met kinderen.” Is er echt zo’n overdosis aan eensgezinswoningen? Ja, dat is inderdaad het geval, blijkt uit onze factcheck.
Veel accijns op benzine
Het is algemeen bekend dat er heel wat geld naar de staatskas vloeit als je de tank van je auto volgiet met benzine. Volgens DENK-lijsttrekker Stephan van Baarle bestaat de benzineprijs zelfs voor 60% uit accijns. Dat is niet zo. Maar als je andere belastingen, zoals btw, meerekent, kom je wel in de buurt. Lees de berekeningen in onze factcheck.
Heb je behoefte aan nog meer verkiezingschecks? Check dan de sites van Nieuwscheckers, AD en Pointer.
Veel erfbelasting
Veel Nederlanders haten het dat ze belasting moeten betalen over een erfenis die ze krijgen. GroenLinks-PvdA wil het een en ander veranderen aan die erfbelasting. Weet je welke veranderingen die partij beoogt? Nee? Nou… lijsttrekker Timmermans ook niet. Hij zei op de radio dat in de plannen van zijn partij de erfbelasting alleen omhoog gaat ‘als het over miljoenen gaat’, en dat huizen uitgesloten zijn van erfbelasting. Maar in het verkiezingsprogramma van GroenLinks-PvdA staat wat anders.
Geen spijt van abortus
Meerdere partijen, zoals SGP, Forum voor Democratie en ChristenUnie, beweren dat veel vrouwen spijt krijgen na een abortus. Dat is niet zo, want 99% heeft na vijf jaar nog steeds geen spijt. Ook blijkt uit onderzoek dat een abortus niet leidt tot meer psychologische problemen bij vrouwen. Lees de details in de factcheck.
Luistertip: hoogleraar Jaap de Jong over retorica in verkiezingstijd
In deze laatste dagen voor de verkiezingen gooien politici alle retorische wapens in de strijd om kiezers van hun standpunten te overtuigen. Welke technieken worden er gebruikt in de debatten en mediaoptredens? En hoe kun je daar als kiezer doorheen prikken? Hoogleraar Jaap de Jong, expert op het gebied van retorica en overtuigingskracht, vertelt erover in het radioprogramma ‘De nacht van’.
Debatten en verkiezingen
Heb je na onze factchecks zin om zelf te horen wat politici allemaal beweren verkiezingsdebatten? Hier vind je de tv-debatten die de komende dagen nog op de planning staan.
Tot slot: niet vergeten dat woensdag 22 november écht de verkiezingen zullen zijn! Vergeet dan dus ook niet te stemmen. 🗳️✅