Trollenlegers steunen Indonesische overheid
'Buzzers' beĆÆnvloeden publieke opinie in IndonesiĆ«
Met Nederlandstalige berichten proberen Indonesische trollen de discussie over de onafhankelijkheid van West-Papua te sturen, ontdekte Nieuwscheckers in 2020. Op Facebook, Instagram, YouTube en Twitter ageerden honderden valse accounts tegen onafhankelijkheidsactivisten.Ā Zo'n online campagne is in het land zelf al jaren een standaardinstrument van de Indonesische overheid, blijkt uit een serie artikelen in het tijdschrift Inside Indonesia.
Het bijzondere van dit Nederlands-Indonesische onderzoek is dat het analyse van socialemediaberichten combineert met interviews waarbij veldwerkers 78 deelnemers aan deze campagnes spraken. Er staat in Indonesiƫ geen 'trollenfabriek': de online strijders maken deel uit van wisselende netwerken. Sommigen begonnen uit ideologische bevlogenheid en werken nog steeds mee als vrijwilliger, maar de meesten maar krijgen betaald voor hun inspanningen.
Het los-vaste online leger kent verschillende rangen. Influencers posten onder hun eigen naam tegen betaling politieke boodschappen. 'Buzzers' beheren tientallen of zelfs honderden fake accounts en bots waarmee ze politieke campagnes ondersteunen. Anderen produceren aan de lopende band de memes, video's en andere content die door de buzzers wordt gedistribueerd. Boven hen staan de coƶrdinators, die taken verdelen voor het uitrollen van de campagnes, die worden gefinancierd door de overheid, individuele politici en grote ondernemers.
En het blijft niet bij propaganda: 'negatieve buzzers' hebben als taak om politieke opponenten aan te vallen en persoonlijke informatie over rivaliserende activisten te onthullen. Prominente tegenstanders kunnen met gemanipuleerd beeldmateriaal worden beschuldigd van erotische affaires.
De auteurs van dit onderzoek noemen de inzet van 'cyber troops', een 'innovatie van autoritaire regimes', en een bedreiging voor de Indonesische democratie.
Factchecks
Columbus is niet de Europese ontdekker van Amerika
Op 12 oktober werd in de Verenigde Staten Columbus Day gevierd, ter ere van de Spaanse ontdekkingsreiziger die bekend staat als de ontdekker van Amerika. Maar de ontdekker van de VS is hij niet.Ā Columbus deed Centraal-Amerika, de Zuid-Amerikaanse kust en enkele Caribische eilanden aan, maar is nooit aan de vaste wal geweest van het gebied dat we nu kennen als de VS. Bovendien, 500 jaar voordat Columbus vertrok voor zijn eerste reis naar het westen, zette de Noorse ontdekkingsreiziger Leif Erikson al voet aan wal in Newfoundland. Amerikaanse kranten schreven overigens al eind negentiende eeuw dat het een misverstand is dat Columbus de ontdekker van de VS is. [Snopes]
Verzonnen: Afghaanse asielzoekers die zonder vaccinatie een QR-code krijgen
Op Facebook en Twitter werd een screenshot gedeeld van een artikel waarin staat dat Afghaanse asielzoekers in Nederland een QR-code krijgen zonder dat ze zich daarvoor hoeven laten vaccineren. Dit artikel is volledig verzonnen. Asielzoekers uit Afghanistan krijgen niet zomaar een QR-code en begin september kregen ze al een coronavaccinatie aangeboden. [DPA Factchecking en AFP Factcheck] Bron van het screenshot is een site die onder het mom van satire ook antisemitisme verspreidt. (Kop: 'De haakneus is terug van weggeweest.' Quote: 'Vroeger werd deze neus vooral gezien bij Joden. Nu heeft bijna iedere politicus of journalist er wel een.')
Meer Amerikanen dood door corona dan door buitenlandse conflicten
Volgens een post op Reddit zijn er meer Amerikanen overleden aan corona dan er zijn omgekomen tijdens alle buitenlandse conflicten die de VS ooit heeft uitgevochten. Dat klopt, volgens de berekeningen van Snopes. Overigens is de coronapandemie ook de dodelijkste pandemie uit de Amerikaanse geschiedenis; dodelijker dan de grieppandemie uit 1918 (die bekend staat als de Spaanse griep, hoewel de oorsprong waarschijnlijk niet in Spanje ligt).
Met een elektrische fiets kun je best aan je conditie werken
AD schreef onlangs dat fietsen op een elektrische fiets volkomen nutteloos is als je je conditie wil verbeteren. Dat is nogal kort door de bocht, want het maakt nogal uit op welke stand je de fiets zet. Bovendien heeft voor met name oudere, zwaarlijvige of luie mensen Ć©lke vorm van bewegen een positieve impact op hun conditie en gezondheid. [Knack]
Kijktip: Last Week Tonight with John Oliver over misinformatie
Voor fans van het programma Zondag met Lubach die aan het aftellen zijn totdat Arjen in 2022 met zijn nieuwe tv-programma begint, is de Amerikaanse tegenhanger John Oliver een goed alternatief. In zijn show Last Week Tonight kaart hij op humoristische wijze recente gebeurtenissen en ontwikkelingen aan en in de uitzending van zondag 10 oktober nam hij misinformatie op sociale media onder de loep. Dit onderwerp is al vaker ter sprake gekomen in zijn programma, maar dit keer lag de focus op niet-Engelstalige misinformatie, die met name rond gaat in gemeenschappen van immigranten en minderheden.
Volgens Oliver bestaat slechts 13 procent van wat door Facebook gecontroleerd wordt op misinformatie uit berichten van buiten de VS, terwijl ongeveer 90 procent van de maandelijkse Facebookgebruikers niet in de VS of Canada woont. Dit betekent volgens hem dat Facebook vrijwel niks doet tegen bijvoorbeeld Spaanse of Vietnamese misinformatie. Nog erger zijn privƩ chatdiensten als Whatsapp en het Chinese WeChat, waar controleren op misinformatie erg lastig blijkt. Met name gemeenschappen van immigranten en minderheden lopen hierdoor gevaar, omdat die lang niet altijd betrouwbare factchecks of andere nieuwsbronnen beschikbaar hebben in hun eigen taal.
En verder...
In Spanje verstuurden corona-ontkenners uit naam van het International Fact-Checking Network (IFCN)Ā een persbericht om verwarring te zaaien onder journalisten en de factcheckers van Maldita te ondermijnen . [Maldita]
Het Russische ministerie van Justitie heeft het onderzoekscollectief Bellingcat - dat in Nederland geregistreerd is - aangemerkt als 'buitenlandse agent'. Dat betekent dat de Russische autoriteiten hen scherp in de gaten houden. [NOS]
Wie onlangs de huis-aan-huisbladen Katwijk Speciaal of Leiderdorps Weekblad opensloeg, zette wellicht vraagtekens bij de onderkop ''Betrokken, Betrouwbaar en Lokaal'' die beide titels voeren. In beide uitgaves sloop onbedoeld desinformatie over het coronavaccin, in de vorm van een advertentie namens een antisemitische complotsite. De uitgeverij distantieert zich van de inhoud en zegt in de toekomst ''nog meer aandacht te schenken aan de inhoud voor overgegaan wordt tot plaatsing'' . [Villamedia, Leidsch Dagblad]
Vacaturetip
Wat is er naast factchecken mooier dan onderzoek doen naar de effectiviteit van factchecks? Als jij dat ook vindt - en je bent gepromoveerd en goed in experimenteel onderzoek - dan is er een prachtige vacature voor je bij de Universiteit van Amsterdam. Dit onderzoek is onderdeel van BENEDMO, het Belgisch-Nederlands consortium dat zich bezighoudt met desinformatie en factchecken, en waar Nieuwscheckers ook deel van uitmaakt.
Dat was 'm weer voor deze week. Tot de volgende!
Peter, Alexander, Maaike, Jord en Kim