Soja voor vee géén restproduct van soja voor mens
Factcheck van Nieuwscheckers
Soja voor veevoer is géén restproduct soja menselijke consumptie
Het sojaschroot dat verwerkt wordt in veevoer is een overblijfsel van productie van soja voor humane consumptie, beweert Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik (CDA) op Twitter. Maar het sojaschroot maakt 80% uit van de opbrengst in kilo's en 50% van de opbrengst in euro's. Nieuwscheckers beoordeelt de stelling daarom als onjuist.
Factchecks van andere media
Zeespiegeldaling in Scandinavië geen bewijs tegen klimaatverandering
Op sociale media circuleert een grafiek die toont dat de zee bij de Zweedse hoofdstad Stockholm al jaren daalt. Is dit dan het bewijs dat de zeespiegel helemaal niet stijgt door klimaatverandering?
Niet bepaald. Wat is het geval? Zowel de zeespiegel als het land stijgt bij Stockholm. Het land stijgt alleen veel sneller, waardoor de zeespiegel ten op zichte van het land daalt. Hoe het precies zit kan je lezen bij onder meer dpa-factchecking en Knack.
Boa's niet machteloos in verzonnen terrasgerucht
Er gaat op sociale media een verhaal met foto rond dat een horecabaas de horecasluiting te slim af zou zijn geweest. Hij zou stoelen op zijn terras hebben verkocht aan voorbijgangers, die na afloop de stoelen weer doneerden aan het café. De kopers van de stoelen kregen er gratis een drankje bij. De boa's zouden machteloos zijn om hier tegen op te treden.
Maar er is geen enkel bewijs dat dit echt gebeurd is. De betreffende foto stamt uit juni 2020 en staat compleet los van het verhaal. Bovendien hadden boa's best kunnen ingrijpen als zich dit echt had voorgedaan. Het hele verhaal is te lezen op de website van dpa-factchecking. De fotograaf die de foto maakte beraadt zich op juridisch stappen, meldt AD.
Verplegers zongen niet over nepnieuws
Verplegend personeel dat zingt over 'nepnieuws' terwijl er lege ziekenhuisbedden te zien zijn. Het was te zien in een video die circuleerde op sociale media. Maar er klopt geen hout van. De verplegers zingen een gospel omdat ze dankbaar zijn dat er tijdelijk geen coronapatiënten zijn op hun afdeling. (Knack)
Wilde zwijnen die mensen aanvallen
Een wandelaar werd vorige week op de Veluwe aangevallen door een wild zwijn. Volgens boswachter Arjan Gerrits is de aanval een ‘uniek incident’. Dat klopt niet, het gebeurt wel vaker, stelde de factchecker van regionaal dagblad De Stentor vast.
Meer factchecks van diverse media lezen? The Fact Club verzamelt ze.
En verder...
Hydroxychloroquine een wondermiddel voor corona? Niet bepaald. Toch leek het lange tijd dat dat wel zo zijn. Hoe dat gebeurde en welke rol Twitter daarin speelde, lees en zie je bij Argos Medialogica.
Lezersreacties kunnen journalisten helpen, maar van 'boosweters' raken ze geïrriteerd en onzeker, schrijft Nick Kivits (Villamedia).
Nieuwsuur-verslaggever Rudy Bouma liet voor Villamedia de aanhang voor complottheorieën peilen: een toenemend aanta Nederlanders denkt dat de Bilderbergconferentie een nieuwe wereldorde voorbereidt.
#BeterschapThierry, die hashtag heb je ongetwijfeld langs zien komen op Twitter. Thierry Baudet zou corona hebben. De bron van deze ongefundeerde bewering lijkt een tweet te zijn van het account @VizierOpWappies, een tegenhanger van accounts als @VizieropLinks. Zoals Metro het stelt: ''Meer aanleiding dan dit hoef je Twitter niet te geven om los te gaan''. (Volgens een bericht op TPO raakten Baudet en twee collega-Kamerleden media april daadwerkelijk besmet met het coronavirus, maar dat staat los van het bewust op Twitter gelanceerde gerucht.)
In de Verenigde Staten experimenteert Facebook met het labelen van satirische pagina's. Op het sociale platform worden ze namelijk gemakkelijk verkeerd begrepen. ''In such a context these posts are essentially a type of misinformation, even if their creators did not intend this'', aldus The Verge.
Op 19 mei publiceert schrijfster Carry Slee een boek voor jongeren over de gevaren van nepnieuws. Het heet Fake! (NU.nl)
De Braziliaanse factcheckers van Aos Fatos zijn op de vingers getikt door de rechter. Ze moeten verwijzingen naar een tijdschrift uit factchecks verwijderen, omdat het tijdschrift financieel nadeel zou ondervinden van de factchecks. Poynter signaleert dat het een trend lijkt te worden in Brazilië om factcheckers te dwarsbomen met juridische procedures.
Tool: InVID Keyframes
“Een Zwitsers zakmes voor verificatie”, zo omschrijven de makers InVID. InVID is een gratis verificatietool die een breed scala aan krachtige functies biedt om video’s te checken op authenticiteit. Met de functie 'Keyframes' kun je de eerste publicatie van een video traceren. Hoe dat werkt, legde Nieuwscheckers al eerder uit in dit artikel.
Checktips, vragen of opmerkingen?
Laat het ons weten! Dat kan met een DM op Twitter, een privébericht op Facebook of gewoon een e-mail op nieuwscheckers@gmail.com.
Dit was deze nieuwsbrief, tot editie nummer 101!
Alexander Pleijter, Peter Burger, Jord van Beek en Kim Bakker