Infographic maakt van Nederlanders reuzen
#182
Nieuwscheckers liet deze week de GrafiekPolitie uitrukken voor een meer dan dubieuze infographic. Verder in deze nieuwsbrief: Der Spiegel checkte eigen berichtgeving kapot over een schrijnend verhaal over een overleden vluchtelingenkind, en een spraakmakend onderzoek naar de kennis van Nederlandse jongeren over de Holocaust bleek ernstig te rammelen.
Gezondheidsorganisatie maakt Nederlanders reusachtig groot
Deze week trad onze GrafiekPolitie op tegen een misleidende infographic over de gemiddelde lengte van volwassen mannen, waarin Nederlanders reuzen lijken en Indonesiërs dwergen. In dit artikel laten we in een paar stappen zien wat er fout gaat en hoe je dat kunt verbeteren. Liever een filmpje? Klik dan hier.
Factchecks van andere media
Hugo Boss doneert geen militaire uniformen aan Oekraïne
Op sociale media gaat de bewering rond dat kledingproducent Hugo Boss 100.000 uniformen aan het Oekraïense leger wil doneren. Frappant, aldus de socialemediagebruikers, aangezien Hugo Boss tijdens WOII uniformen aan de nazi’s leverde. Knack nam contact op met de persdienst van Hugo Boss om te vragen hoe dit zit, en ontdekte zo dat Hugo Boss helemaal niet van plan is om 100.000 uniformen te leveren aan Oekraïne. Het klopt overigens wel dat Hugo Boss een link heeft met het Duitse naziregime.
(Nep)verhalen over het World Economic Forum
De jaarlijkse bijeenkomst van het World Economic Forum, die grotendeels achter gesloten deuren plaatsvindt, is voer voor speculatie. VRT NWS en Pointer checkten een aantal verhalen die de ronde doen over het WEF.
Overlijdensbericht Green Mile-acteur stamt uit 2012
LeadStories checkte deze week een ‘nieuwsbericht’ van een clickbaitwebsite, waarin stond dat acteur Michael Clarke Duncan – bekend van de film The Green Mile - is overleden. Op zich niet onjuist, alleen overleed de acteur al in 2012…
Der Spiegel checkte eigen nieuws over overlijden vluchtelingenkind
In de zomer van 2022 strandde een groep Syrische vluchtelingen op een eilandje in de grensrivier tussen Turkije en Griekenland. Het meest pregnante verhaal in het nieuws over dit drama ging over Maria, een meisje van vijf dat door gebrek aan hulp stierf aan een schorpioensteek.
Het verhaal was afkomstig van Der Spiegel en werd in Nederland onder meer door NRC en Trouw gemeld. Der Spiegel had contact met de vluchtelingen op het eilandje, kreeg een foto van een overleden kind, en beschreef Maria als symbool voor het falende Europese migratiebeleid.
Omdat er twijfels rezen over de toedracht, stuurde Der Spiegel vorig jaar nogmaals verslaggevers naar het gebied voor een factcheck ter plekke. Omdat uiteindelijk noch te bewijzen was dat het kind had bestaan en was overleden aan een schorpioensteek, maar evenmin dat het kind niet had bestaan, schrapte de redactie de oorspronkelijke berichtgeving.
NRC Handelsblad publiceerde deze week een nieuw stuk over het onderzoek van Der Spiegel, maar paste het oorspronkelijke bericht niet aan. Bij Trouw schreef de ombudsman erover en paste de redactie het eerdere bericht aan.
En verder…
Verschillende media kwamen deze week met het nieuws dat een kwart van de jongeren zou twijfelen aan de Holocaust, maar met het onderzoek achter deze claim blijkt van alles mis. RTL Nieuws paste de berichtgeving daarop aan en de Volkskrant wijdde een artikel aan de rammelende onderzoeksmethode. [RTL Nieuws, Volkskrant]
Lyn Kuyper, de nieuwe hoofdredacteur van tijdschrift Quest, doet veel stof opwaaien met haar uitspraken over gezondheid. Uit onderzoek van Villamedia blijkt dat er zowel binnen als buiten Quest de nodige verbazing leeft over haar benoeming en functioneren als hoofdredacteur. [Villamedia]
De oversterfte houdt aan in Nederland. Volgens sommigen zijn de coronavaccinaties hier de oorzaak van, maar wetenschapsjournalist Maarten Keulemans laat in een serie grafieken zien dat dit onwaarschijnlijk is en dat het vermoedelijk ligt aan tekorten en achterstand in de zorg. [deVolkskrant]
In een opiniestuk in de Volkskrant weerlegt Bauke de Vries, docent-onderzoeker duurzame ontwikkeling aan de Hogeschool Saxion, de onjuistheden die Caroline van der Plas debiteerde in een interview met die krant. [deVolkskrant]
De kunstmatige intelligentie waarmee CNET automatisch berichten schreef, maakte fouten en plagieerde teksten. [Futurism]
Is Trump binnenkort weer actief op Facebook en Instagram? Dat zou zomaar kunnen, want de schorsing van de Amerikaanse oud-president wordt "in de komende weken" opgeheven, aldus moederbedrijf Meta. [NOS]
Bang om weer een beroemdheid ten onrechte dood te verklaren, publiceerden nieuwsmedia pas uren na de eerste berichten over de dood van muzikant David Crosby. "It’s ideal to be first and accurate, but it’s better to be accurate than first and wrong." [WashingtonPost]
De 30-jarige Charlie Javice was een gevierd ondernemer, totdat ze haar startup Frank verkocht aan JP Morgan en fraude aan het licht kwam. Media hebben in deze geschiedenis een rol gespeeld, schrijft Business Insider, door jarenlang de succes-claims van Javice zonder checks op te schrijven. [Business Insider]