FvD-kandidaat pusht extreme complotten
Factchecks van Nieuwscheckers
FvD-kandidaat Ab Kuijer: Rutte lid van ‘pedonetwerk’ en Soros lanceerde coronavirus
Dat flirten met complottheorieën Forum voor Democratie niet vreemd is, bewijst Thierry Baudet zelf door complotaanhangers te retweeten. De nummer 31 op de kieslijst gaat echter nog een stapje verder. Op zijn Twitteraccount ontpopte Ab Kuijer, die volgens de woordvoerder van FvD op de lijst staat vanwege zijn mediakennis, zich het afgelopen jaar tot een complotdenker pur sang.
Nieuwscheckers dook in zijn Twitteraccount en zag dat hij hoaxes over het coronavirus verspreidt en openlijk steun betuigt aan de complotideologie van QAnon. Aanhangers daarvan geloven onder andere dat er een wereldwijde elite van pedofiele satanisten bestaat, waarvan Donald Trump ons zal verlossen.
De woordvoerder van de partij zegt niet bekend te zijn met de tweets. ''Verder laten we deze berichten van dhr. Kuijer graag voor zijn rekening.'' Enkele dagen later verdwijnt het Twitteraccount van de radar.
Tijdens tien jaar Rutte zijn 750 duizend niet-westerse migranten naar Nederland gekomen. 470 duizend hebben het land verlaten
In het Pauw-debat van donderdagavond 11 maart 2021 wierp Wilders Rutte voor de voeten dat er gedurende zijn tienjarig premierschap 750.000 niet-westerse migranten naar Nederland zouden zijn gekomen. Rutte wist het verwijt te pareren: meer dan de helft heeft ons land volgens hem alweer verlaten. Rutte's uitspraak klopt, bevestigt Nieuwscheckers.
In hetzelfde debat beweerde Rutte dat de Turkijedeal die hij in 2015 sloot ervoor zorgde dat de instroom van vluchtelingen in Europa met 90% verminderde. Die claim is al in 2019 weerlegd door Nieuwscheckers.
Belastingbetaler draait in principe niet op voor opruimkosten kernenergie
In het verkiezingsprogramma van GroenLinks wordt beweerd dat de belastingbetaler vaak opdraait voor de opruimkosten van radioactief afval. Dat zou blijken uit het verleden. Nieuwscheckers zocht uit hoe dit zit en kwam tot de conclusie dat de claim deels onwaar is: de belastingbetaler draait in principe niet op voor de opruimkosten.
Factchecks van andere media
Windmolens in Duitsland worden niet ijsvrij gemaakt met chemicaliën
Honderden Facebookgebruikers deelden deze maand een foto waarop te zien is dat er vloeistof vanuit een helikopter op een windmolen wordt gegooid. De foto zou genomen zijn in Duitsland waar "chemicaliën" zouden worden gebruikt om de windmolens ijsvrij te maken deze winter.
De foto is echter al een paar jaar oud en komt niet uit Duitsland, maar uit Noord-Zweden. Ook werden er geen chemicaliën gebruikt maar gewoon heet water. In Duitsland worden er überhaupt geen helikopters noch chemicaliën ingezet om windmolens ijsvrij te maken. Deze beweringen werden onafhankelijk gecheckt door AFP Factcheck Nederland en dpa factchecking.
Berichten over onvruchtbaarheid door coronavaccin kloppen niet
Op het reactieplatform NUjij maken lezers zich zorgen over de invloed van coronavaccins op de vruchtbaarheid. Sinds november 2020 gaan er op sociale media al berichten rond dat vrouwen onvruchtbaar zouden worden van het vaccin. De meest voorkomende theorie hiervoor is gebaseerd op het feit dat het vaccin het immuunsysteem activeert om het zogenaamde 'spike-eiwit' van het coronavirus te kunnen herkennen en aan te vallen. Dit klopt.
Wat niet klopt, is dat volgens de theorie een eiwit dat in de placenta voorkomt zo erg op het spike-eiwit van COVID-19 zou lijken dat het afweersysteem het verschil tussen beide eiwitten niet kan zien. Hierdoor zou het ook het eiwit in de placenta aanvallen. Het RIVM en verscheidene medische experts zeggen dat er geen enkel bewijs is dat het coronavaccin invloed heeft op de vruchtbaarheid. Beide eiwitten verschillen meer dan genoeg van elkaar dat het lichaam ze zonder enig probleem uit elkaar kan houden. Deze bewering werd gecheckt door NUcheckt.
Geen vooraf bepaalde resultaten in COVID-19-sneltesten
Berichten die op Facebook binnen een dag meer dan 100 keer werden gedeeld beweren dat COVID-19-sneltesten worden gebruikt waarbij de uitkomst van tevoren al vaststaat. De berichten zijn voorzien van een foto waarop twee enveloppen te zien zijn: eentje gemarkeerd met "Negative control" en eentje met "Positive control". Op de envelop met daarop "Positive control" is ook het symbool van 'biologisch gevaar' zichtbaar.
Het gaat hierbij alleen niet om wattenstaafjes die worden gebruikt bij patiënten, maar om "controle-wattenstaafjes" die aan de gebruiker worden verstrekt om te controleren of de test correct werkt. Hoe dit precies werkt wordt verder uitgelegd op de website van AFP Factcheck Nederland.
McDonalds gebruikt al 10 jaar geen rundvlees bewerkt met ammonia meer
Een bericht dat op Facebook al meer dan 14.000 keer gedeeld is, beweert dat fastfoodketen McDonalds een rechtszaak heeft verloren van de Britse kok Jamie Oliver. Vlees van McDonalds zou giftig zijn omdat het zou worden gewassen met ammonium hydroxide. Dit bericht is grotendeels onjuist: het nieuws is al 10 jaar oud en van een rechtszaak was helemaal geen sprake.
Jamie Oliver trok in zijn tv-serie de aandacht met een aflevering over rundvlees dat gewassen werd met ammonium hydroxide, bijgenaamd "pink slime". Vanwege de controverse die hierop volgde is McDonalds al sinds 2011 gestopt met het gebruiken van rundvlees dat wordt gereinigd met ammonium hydroxide, zo meldt dpa factchecking.
En verder...
Ruim 500 Nederlandse Twitteraccounts verspreiden politieke spam, blijkt uit onderzoek van Pointer, De Groene en de NOS. Elk bestookt minstens 144 keer per dag politici en anderen met tweets. Nieuw fenomeen: het hangmataccount - een gepensioneerde Twitteraar die, soms vanuit het buitenland, de Nederlandse politiek becommentarieert. Een van hen stuurt minstens 400 tweets per dag: "Ik ben gewoon een ouwe meneer van 75 jaar die op zijn smartphone zit. Ik heb niet eens een computer."
Twitter labelt tweet Thierry Baudet als misleidend. Wat zijn daar de gevolgen van?
Ondanks maatregelen lijken Nederlandse complotdenkers en virussceptici de sociale media elke keer weer te slim af te zijn. NRC zoekt uit hoe dat kan.
Helpt factchecken eigenlijk wel? Onze Belgische collega-factchecker van de VRT legt uit waarom hij absoluut niet twijfelt aan het nut van zijn werk.
Hoe lang duurt het voor je op YouTube in een filterbubbel belandt? Schrikbarend kort, zo blijkt uit onderzoek van Pointer, NOS en De Groene Amsterdammer.
Hij ontmaskerde de ''Marokkanen''-tweet van Baudet en het Russische trollenleger dat de schuld voor de MH17-ramp in Oekraïense schoenen schoof: zelfbenoemd ''trollenjager'' Robert van der Noordaa vertelt in De Volkskrant hoe hij te werk gaat.
Nepnieuws uit de negentiende eeuw: ruiter stort met paard en al in diepe put, maar slaagt erin zich te redden met een Baron von Münchhausen-achtige list.
Factchecktips? Laat het ons weten!
In deze laatste dagen voor de verkiezingen zijn de lijsttrekkers overal. Hoor je ze iets zeggen wat je vertrouwt? Stuur het naar ons door, en wie weet gaan we ermee aan de slag. Stuur een DM op Twitter, een privébericht op Facebook of gewoon een e-mail op nieuwscheckers@gmail.com.
Alexander Pleijter, Peter Burger, Jord van Beek en Kim Bakker