Aan de slag voor de Europese verkiezingen
Factchecken voor de Europese verkiezingen
Dankzij de succesvolle crowdfundingsactie kunnen we aan de slag met het factchecken van uitspraken van politici. Niet alleen Clémence Overeem en Fiorella Opromolla zijn onze redactie (weer) komen versterken, ook Enith Vlooswijk is vanaf deze week actief bezig met factchecken voor Nieuwscheckers. Enith is freelance wetenschapsjournalist en schrijft op regelmatige basis factchecks voor de Volkskrant en columns voor De Ingenieur, C2W en UToday. Welkom Enith!
Lees of hoor je een uitspraak van een politicus over de EU(-verkiezingen) die je opvallend vindt en misschien een factcheck waard is? Laat het ons weten, en misschien gaan we ermee aan de slag. Je kan ons een DM sturen via Twitter, een privébericht via Facebook of een e-mail naar nieuwscheckers@gmail.com.
Factchecks door andere media
Ongezond eten en roken
Ongezond eten is nog dodelijker dan roken. Dit zou blijken uit een nieuw onderzoek. De Volkskrant constateert echter dat daar haken en ogen aan kleven. Zo zijn alle gegevens van 195 landen bij elkaar genomen en zegt dat eigenlijk meer iets over de wereldburger, en niet per definitie over de Nederlander. Ongezond eten is risicovol, maar niet aantoonbaar dodelijker dan roken.
Orale seks
De Volkskrant schrijft dat 'orale seks op de man de kans op een miskraam lijkt te verkleinen'. NRC checkte die uitspraak. Er is geen bewijs dat orale seks helpt tegen bepaalde zwangerschapsproblemen, er zijn slechts aanwijzingen. Ook hadden niet alle vrouwen de enquête over hun seksuele gewoonten volledig ingevuld. Daarmee kwamen ze onder de grens van 93 vrouwen in iedere groep (vrouwen die een miskraam hebben gehad vs. de controlevrouwen) die nodig zijn om een statistisch goed onderbouwde uitspraak te doen. NRC beschouwt de uitspraak dan ook als ongefundeerd. Opvallend: factchecker Maarten Keulemans van de Volkskrant reageert op Twitter dat NRC zelf een van de eersten was die over het onderzoek schreven, namelijk in juni 2000.
Geluid van windmolens veroorzaakt geen kanker
Volgens de Amerikaanse president Trump veroorzaakt het geluid van windmolens kanker. NUcheckt concludeert dat er geen gedegen onderzoek is waarin een verband wordt aangetoond tussen kanker en het geluid van windmolens. Ook is het niet duidelijk waarop Trump zijn uitspraak baseerde. Windmolens zorgen waarschijnlijk wel voor hinder, met mogelijk stress tot gevolg. Volgens het RIVM is dat mogelijk slecht voor de algemene gezondheid.
En verder...
Ooit was factchecker zijn nog een vrouwenberoep bij het Amerikaanse opinieblad TIME: "Notably, in the publication’s first decades, as TIME was creating the concept of the modern magazine fact-checker, women were almost exclusively responsible for that crucial work." Lees hier meer.
Ben je geïnteresseerd in factchecken en wil je daar wekelijks meer over lezen? Dan raden we je aan je in te schrijven voor de nieuwsbrief van FactcheckEU. Heel nuttig!
Even werd vermoed dat de factcheckers van persbureau Associated Press de samenwerking met Facebook hadden stopgezet. Afgelopen week werd bekend dat de samenwerking juist wordt uitgebreid, en AP ook Spaanstalige content gaat debunken.
Facebook heeft weer nieuwe maatregelen aangekondigd voor de aanpak van desinformatie. Zo zullen groepen die herhaaldelijk desinformatie verspreiden, minder in nieuwsoverzichten van gebruikers verschijnen en worden zij beter in de gaten gehouden.
Poynter houdt een lijst bij van landen waar actie wordt ondernomen tegen nepnieuws. Sinds kort staat Nederland daar ook tussen, met de bewustwordingscampagne van de overheid ('Écht?!').
BBC Afrika heeft diepgravend onderzoek gedaan naar een groep Russen die gespot waren op Madagaskar gedurende de verkiezingsperiode in 2018. Wie zijn zij en wat kwamen ze daar doen? Op Twitter wordt het onderzoek uitgebreid toegelicht, en op YouTube staat een videoreportage.
De bekende factchecksite Snopes.com gaat leden werven. Met het geld willen ze hun website uitbouwen en hun bereik groter maken: "Millions of readers visit Snopes.com each month. Imagine what we could build if we work together."
Tijdens een verkiezingsdebat in Indonesië heeft een team van 36 factcheckers live uitspraken gecheckt. De groep werd opgedeeld in zes kleinere groepen, die ieder verantwoordelijk waren voor een bepaald thema. Nepnieuws is een bekend probleem in Indonesië.
Algoritmen, advertenties en selectieve blootstelling zijn volgens de auteurs van dit artikel redenen voor de snelle verspreiding van nepnieuws op social media. Een interessant voorproefje op een serie papers over nepnieuws op social media.
Het Reuters Institute heeft een boeiend rapport gepubliceerd over innovaties die zijn ontwikkeld in de strijd tegen desinformatie op de Filipijnen, in India en Zuid-Afrika. Downloaden kan hier.
Dat was de nieuwsbrief van deze week. Tot volgende week!
Peter Burger, Alexander Pleijter, Fiorella Opromolla & Clémence Overeem van Nieuwscheckers