8 op de 10 journalisten bedreigd? Een overtrokken conclusie
Factchecks van andere media
HP/De Tijd: Onderzoek waaruit bleek dat 8/10 journalisten te maken hebben met agressie is niet representatief
Er is de afgelopen maanden veel aandacht geweest voor bedreigingen aan het adres van journalisten. Toen de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) op 5 juni meldde dat uit een onderzoek van PersVeilig was gebleken dat maar liefst 8 op de 10 journalisten bedreigd zou zijn, wist dat getal dan ook snel voet aan de grond te krijgen.
Het werd opgepikt door vrijwel alle grote media. Net als in de eerste versie van het artikel van de NVJ, werd er meestal niet gesproken van ''respondenten'' of ''journalisten die meewerken aan het onderzoek'', maar simpelweg van ''journalisten''.
Een cruciale fout, bleek vier dagen later uit onderzoek van HP/De Tijd. Het klopt dat van de respondenten 82% te maken had gehad met agressie of bedreigingen, maar deze steekproef bleek niet representatief voor de hele beroepsgroep. Op basis van dit onderzoek kun je dus geen uitspraken doen over journalisten in het algemeen, hooguit over de deelnemers.
DPA: Nieuw wetsvoorstel heeft weinig te maken met huisdieren
Begin juni werd er een nieuw amendement toegevoegd aan de al bestaande Wet Dieren waarin staat dat dieren hun natuurlijke gedrag moeten kunnen blijven vertonen. De indienende Partij voor de Dieren doelde hiermee vooral op de huisvesting van veedieren, maar door onder andere Caroline van der Plas (BBB) werd de kwestie al gauw anders benaderd. Mag je straks nog een hond, een konijn of parkiet houden?
Ook online maakten socialemediagebruikers zich zorgen, blijkt uit voorbeelden van DPA-factchecking. Op 10 juni kwam het verlossende woord: de wet gaat niet over huisdieren, aldus demissionair Minister van Landbouw Carola Schouten.
AFP: Uitspraken Dolores Cahill wederom onwaar
Hoewel haar uitspraken over virussen en vaccins al tot gevolg hadden dat Dolors Cahill niet langer les mag geven op haar universiteit en haar voorzitterschap van de eurosceptische Irish Freedom Party moest opgeven, weerhoudt dat haar er niet van om desinformatie te blijven verspreiden.
Ditmaal gaat het om de mRNA-vaccins, die er volgens haar onder andere zouden zorgen voor allerlei gezondheidsproblemen. Het zou er zelfs toe leiden dat zeventigplussers binnen enkele jaren zouden overlijden.
De uitspraken van Cahill over het coronavirus en vaccins worden, ondanks zorgvuldige factchecking, nog altijd veelvuldig gedeeld op social media. Waarom de uitspraken van Cahill niet waar zijn, en hoe het wél zit met de werking van mRNA-vaccins, lees je bij AFP-factchecking.
En verder...
Twitter gaat samenwerken met gebruikers om desinformatie tegen te gaan. Een geselecteerde groep Twitteraars kan tweets labelen als desinformatie en deze voorzien van een toelichting die zichtbaar is voor elke lezer. De nieuwe service heet Birdwatch en is momenteel in de pilotfase. Meer lees je op TechCrunch.
Wil je weten op welk tijdstip een foto genomen is? Bellingcat legt uit hoe je dat kunt inschatten aan de hand van de schaduwen.
Bestormers van het Capitool die vervolgd dreigen te worden, beroepen zich in hun proces op misleiding door desinformatie. Dat schrijft persbureau Associated Press.
Toen de Deense voetballer Eriksen op het veld in elkaar zakte, gaven Willem Engel en andere vaccinatiecritici zijn inenting tegen COVID-19 de schuld. De tweet van Engel is inmiddels verwijderd. Eriksen was niet gevaccineerd.
Agenda
Nep of niet nep? De geesteswetenschappen en de kennis van de waarheid. 28 juni 2021 van 15:30 tot 17:00. Webinar van de KNAW met Walter Daelemans (hoogleraar computerlinguïstiek, Universiteit Antwerpen), Petra Hendriks (hoogleraar semantiek en cognitie, RUG) en Nieuwscheckers' Alexander Pleijter (universitair docent Journalistiek en Nieuwe Media, UL). Aanmelden kan via de website.
Suggesties, vragen of opmerkingen?
Laat het ons weten! Dat kan met een DM op Twitter, een privébericht op Facebook of gewoon een e-mail naar nieuwscheckers@gmail.com.
Alexander Pleijter, Peter Burger, Jord van Beek en Kim Bakker