120.000 factchecks in nieuwe BENEDMO-database

Heuglijk nieuws voor factcheckliefhebbers: BENEDMO heeft een database gelanceerd die héél veel factchecks verzamelt, de teller staat nu op 120.000. In de database kan je zoeken op factchecks per taal, datum en bron. Nieuwscheckers testte deze nieuwe zoek- en checktool.

Tienduizenden factchecks op één plek doorzoekbaar

De BENEDMO-database indexeert ruim 120.000 factchecks in meer dan 20 talen. Het overzicht wordt elk uur geactualiseerd en dat kan helpen om eerder geanalyseerde beelden en beweringen sneller te checken. Dankzij een meertalige semantische zoekmachine kun je met trefwoorden of zinnen in het Nederlands ook factchecks op het spoor komen in het Pools, Kroatisch en Telugu (een taal die in India gesproken wordt). We probeerden de eerste versie van de database, die kan uitgroeien tot een startpagina voor factcheckers.

Geen IS-strijder, wel veroordeeld voor oorlogsmisdaden en de EU uitgezet

Op X circuleren foto’s van een man met de bewering dat hij een oorlogsmisdadiger van de terroristische organisatie IS is en in de EU is erkend als vluchteling. Het klopt niet dat de man bij IS hoorde. Wel werd hij veroordeeld voor oorlogsmisdaden. Daarom werd hij de EU uitgezet. Het komt echter zeker voor dat mensen met oorlogsmisdaden op hun kerfstok als vluchteling in de EU verblijven. Lees de details in onze factcheck.

Factchecks van andere media

Lidstaten gaan over het vetorecht van de EU-lidstaten

Gebruikers van Facebook maken zich zorgen over voorstellen om verdragen van de Europese Unie aan te passen. Het vetorecht op verschillende terreinen zou worden afgepakt en dit zou de soevereiniteit van de lidstaten aantasten, aldus de sociale mediagebruikers. DPA legt uit dat hier eerst een langdurige procedure aan vooraf moet gaan en dat het nog maar de vraag is of die überhaupt in gang gezet gaat worden.

Zweedse premier roept niet op tot genocide in Gaza

Op sociale media is ophef over de Zweedse premier Ulf Kistersson. Hij zou gezegd hebben dat Israël het recht heeft om genocide te plegen om het eigen volk te beschermen. Maar volgens DPA ligt het toch anders: Kistersson versprak zich. Hij zei in het Zweeds eerst dat Israël recht heeft op ‘folk’ (volk) in plaats van ‘försvar’ (verdediging). Op het internet werd dat eerste geïnterpreteerd als ‘folkmord’ (genocide).

Belgische buschauffeur die passagier slaat, is Taiwanees

Op Facebook wordt een video van een buschauffeur veel bekeken. In de video is te zien hoe een passagier de chauffeur aanvalt, die vervolgens hard terugslaat. Het zou gaan om een nieuwe chauffeur op de lijn Antwerpen-Turnhout. Dit klopt niet volgens Knack. De video is minstens 8 jaar oud en laat een bus in Taiwan zien, niet in België.

Verbod op honden en katten is broodjeaap

Volgens een post, wederom op Facebook, mag je in 2024 geen honden en katten meer houden. De bron is een lijst van 29 zogenaamde verboden diersoorten. DPA laat zien dat het gaat om de lijst van zoogdieren die in 2024 juist wél zijn toegestaan als huisdier. Wel is het zo dat er in 2024 minder dieren gehouden mogen worden, zoals chinchilla’s, egels en stokstaartjes.

En verder…

• De laatste week hoor je vaak dat heel veel Turkse, Marokkaanse en islamitische Nederlanders op de PVV hebben gestemd. Volgens onderzoek van socioloog Niels Spierings blijkt dit niet te kloppen. [NRC]

• Het tijdschrift Sports Illustrated gebruikt AI om artikelen te schrijven en profielen aan te maken van auteurs die niet bestaan. The Arena Group, eigenaar van Sports Illustrated, ontkent alles. [Futurism/CBS News]

• In Oost-Europa gaan twee nepnieuwsverhalen rond die oorspronkelijk uit België komen: over de kap van 12.000 hectare bos in Genk en een hele klas kinderen uit die zwaar ziek werd na vaccinatie. De VRT ging na hoe deze nepberichten zich hebben verspreid. [VRT]

• Denktank Institute for Strategic Dialogue zet op een rij hoe verschillende Duitse extremisten en complotdenkers reageren op het geweld in Israël en Gaza. [Institute for Strategic Dialogue]

• Media Matters berichtte dat advertenties van bekende merken te zien zijn bij extreemrechtse zoekopdrachten op X. Gebruikers van X laten zien dat dit ook daadwerkelijk het geval is. [Villamedia]